دیگ بخار - انواع دیگ بخار و نکات نگهداری دیگ بخار

دیگ بخار یا بویلر بخار ( steam boiler ) یک مخزن بسته می باشد که گرمای حاصل از مولد گرما ( که در اکثر موارد مشعل می باشد ) را به آب منتقل کرده و موجب تبخیر آن شود. این آب تبخیر شده جهت استفاده در پروسه های صنعتی مورد استفاده قرار گرفته و مجددا به آب تبدیل می شود و به دیگ بخار باز می گردد.

بویلر بخار در دو گروه اصلی تقسیم بندی می شوند

1. دیگ بخار واترتیوپ (Water tube steam boiler)

2. دیگ بخار فایر تیوپ (Fire tube steam boiler)

 

دیگ بخار واتر تیوب

این دیگ از دو منبع یا درام اصلی تشکیل شده که توسط تعداد زیادی لوله آتش خوار به هم متصل شده اند ، یکی از منابع یا درام ها در پایین دیگ و دیگری در بالا قرار دارند. منبع پایینی به نام منبع آب یا واتر درام (Water dram) شناخته می شود و منبع بالایی به نام منبع بخار یا استیم درام (steam dram) نام دارد. مشعل ، گرما را به لوله ها انتقال می دهد و با گرم شدن یا تبخیر آب ، بخارات و آب گرم به سمت منبع بالایی حرکت می کنند. در سطحی از منبع ، بخار آب و در قسمتی دیگر بخار وجود دارد. رسوب گیری لوله های آتش خوار دیگ بخار واتر تیوپ بسیار زیاد می باشد به همین دلیل نیاز به رسیدگی و تعمیر و نگهداری خاص می باشد اما کیفیت بخار خروجی و توان تولید بخار بسیار بهتری دارند. از این دیگ بخار در توان های بالا با فشار بالا استفاده می شود.

 

دیگ بخار فایر تیوب

این دیگ های بخار بسیار ساده تر از دیگ بخار واتر تیوپ هستند و از منبع اصلی که تعداد زیادی لوله آتش خوار از درون آن عبور کرده تشکیل شده اند.

قیمت دیگ بخار

قیمت دیگ بخار فایر تیوپ از نمونه واتر تیوپ آن کمتر است و در اکثر صنایع از این نوع دیگ بخار استفاده می شود ؛ راهبری آسانتر و هزینه کمتر را می توان دلیل این محبوبیت عنوان کرد.

دیگ های فایر تیوپ از نظر ساختار و دفعات چرخش محصولات احتراق در دیگ به دسته بندی های زیر تقسیم می شوند.

1. دیگ بخار فایر تیوپ دو پاس

2. دیگ بخار فایر تیوپ دو پاس سوپر یا کوره برگشتی

3. دیگ بخار فایر تیوپ سه پاس

4. دیگ بخار فایر تیوپ چهار پاس

اما از نظر نوع کوره و گردش محصولات احتراق در انتهای کوره به دو دسته زیر تقسیم می شوند.

1. درای بک ( Dry back )

2. وت بک ( Wet back)

در نمونه درای بک یا پشت خشک محل گردش محصولات احتراق در دیگ از یک پاس به پاس دیگر خارج از دیگ و در صفحه انتقال در مجاورت هوای اطراف قرار دارد. این کار باعث کاهش طول دیگ در ظرفیت برابر می شود اما از سوی دیگر راندمان را کمی کاهش و استهلاک را افزایش می دهد.

دیگ بخار وت بک که انتهای کوره آن درون آب و در مجاورت آن می باشد راندمان بیشتر ، طول عمر بیشتر ، قیمت بالاتر و ابعاد بزرگتری دارد. از این نوع دیگ بیشتر در ظرفیت های بالا استفاده می شود.

اسید شویی دیگ بخار

اسید در حرارت پایین اثر کمی در انحلال رسوبات دارد همچنین احتمال ترکیب شدن ناخالصی های فلز بدنه دیگ بخار با آن ها وجود ارد. به همین جهت از اسید های محافظت شده برای شستشوی دیگ بخار استفاده می شود.

استفاده از اسید در شستشوی دیگ های بخار از مدت ها پیش مورد توجه بود و به مرور تکامل یافته است.

شستشوی دیگ بخار از مدت ها پیش مورد توجه بوده و به مرور نیز تکامل زیادی یافته است. شستشوی دیگ بخار با اسید کم خرج ترین وسیله زدودن رسوبات جدار دیگ ها است و در اثر آن چنانچه زیر رسوبات خوردگی هایی موجود باشد بعد از شست و شو دیده خواهد شد به علاوه شیارها و فرو رفتگی های ناشی از شکنندگی قلیایی که احتمالا به علت تشکیل رسوب از دیدگاه مسئولین بهره برداری از دیگ بخار مخفی بود قابل رویت خواهند گردید.

گاهی با شستشوی دیگ بخار با اسید رسوبات اکسید آهن سیاه را که حتی آب دیگ بخار را رنگی نموده می توان از بدنه دیگ های بخار جدا نمود.

جهت کسب اطمینان از اثر اسید بر رسوبات و رضایت کامل از شست و شو با اسید و به حداقل رسانیدن اثرات خوردگی اسید بر بدنه فلزی دیگ و کنترل کامل از شست و شوی دیگ بخار باید به عوامل زیر توجه نمود:

1. ترکیب و غلظت اسید

2. کیفیت و ترکیب ممانعت کننده ای که به اسید اضافه می شود

3. حرارت دیگ بخار و محلول شست و شو

4. ناخالصی ها فلز بدنه دیگ بخار

5. چگونگی گردش شست و شو دهنده در داخل دیگ بخار

6. حالت فیزیکی و ترکیب شیمیایی رسوبی که باید شست و شو داده شود

7. خطراتی که ممکن است در حین شست و شو پیش آید.

 

نکات نگهداری دیگ بخار

برای جلوگیری از وارد شدن شوک حرارتی به دیگ بخار و هم چنین افزایش طول عمر لوله های آتش خوار قبل از بویلر بخار ، دی ارتیور به ظرفیت مناسب نصب شود .

در زمان خاموش بودن دیگ بخار بهتر است تمام حجم دیگ با آب پر شود تا از فرسودگی و زنگ زدگی لوله های آتشخوار جلوگیری شود .

انجام بلودان یا زیر آب زنی دیگ بخار و کنترل کننده های سطح در فواصل زمانی مشخص موجب جلوگیری ازانسداد مسیر های کنترل کننده سطح و تخلیه رسوبات ته نشین شده در دیگ بخار می شود.

افزایش راندمان دیگ بخار

وظیفه دیگ بخار تامین بخار با کیفیت بالا و مورد قبول برای فرایندهای تولیدی می باشد. به همین جهت نوع دیگ بخار، کارکرد و راندمان دیگ بخار از اهمیت ویژه برخوردار است.

با توجه به بالا بودن هزینه های بازدهی بالا در دیگ بخار پیشنهاد می شود قبل از شروع کار با دیگ بخار به روش های افزایش راندمان دیگ بخار توجه فرمایید. تا بتوانید به بهترین وجه ممکن و با کمترین هزینه راندمان حرارتی دیگ بخار را افزایش دهید.

افزایش کارایی دیگ بخار ، افزایش راندمان کلی دیگ بخار را در پی خواهد داشت . یکی از ساده ترین راه ها برای کاهش هزینه های عملیاتی یک کسب و کار ، استفاده از تجهیزات بهره‌وری انرژی است. یک موقعیت خوب برای شروع کاهش صورتحساب ماهانه شما این است که به اینکه چگونه اخیرا تعمیر و نگهداری دیگهای خود را انجام داده اید و چگونه دیگ بخار فعلی شما به طور موثر کار می کند ، نگاه کنید.

مقدار زیادی از گرمای دیگ بخار در دودکش یا آب دیگ هدر میرود. هدف این است که شرایطی ایجاد کنید که کوچکترین مقدار ممکن از گاز دودکش در کمترین دمای ممکن تولید شود که سبب افزایش کارایی دیگ بخار می شود.

روش های افزایش راندمان دیگ بخار

1. کاهش درجه حرارت دودکش

2. نصب یک اکونومایزر

3. تنظیم مشعل به صورت منظم

4. نصب یک درایو فرکانس متغیر

5. عایق کاری سوپاپ ها

6. تمیز کردن دیواره خارجی لوله ها

7. پیش گرمایش هوای احتراقی

8. تمیز کردن لوله های آب

9. بازگرداندن میعانات به بویلر

10. بازیابی گرما از تخلیه بویلر

11. کنترل کردن رنج تخلیه

12. کاهش هوای اضافه

13. کاهش دادن سرریز آب

14. بررسی تله های بخار

15. کاهش استفاده از بخار

اطلاعات فنی و تخصصی و قیمت دیگ بخار را در سایت فنی و مهندسی بامین تهویه مشاهده نمایید.

دیگ بخار (بویلر یا کوره بخار )

دیگ بخار چیست؟

دیگ بخار ظرفی فلزی دربسته است که از یک طرف در تماس مستقیم با حرارت و از طرف دیگر دارای آب می باشد و به نوعی تبادل حرارت را بین آب و آتش ایجاد می کند که این تبادل حرارتی سبب افزایش دمای آب تا رسیدن به نقطه جوش و تولید بخار می گردد.

از سمت دیگر با توجه به اینکه بخار در یک ظرف دربسته تولید می شود درنتیجه این امر باعث ایجاد یک مخزن تحت فشار می شود و چون علاوه بر فشار داخل مخزن که نیازمند تحمل فشار مکانیکی برای جداره مخزن می باشد حرارت بالا نیز سبب بیشتر شدن اهمیت چگونگی تولید و ساخت انواع دیگ بخار شده است.

انواع دیگ بخار

دیگ های بخار دارای انواع مختلفی می باشند و بر اساس کاربرد ، محل قرارگیری ، نوع سوخت مصرفی ، مدل لوله ها ، عبور آب و آتش و... به چند دسته تقسیم بندی می شوند ، مهمترین انواع دیگ بخار عبارتند از :

1. دیگ بخار فایرتیوپ (fire tube)
2. دیگ بخار لنکاشیر(Lancashire)
3. دیگ بخار واترتیوب(Water tube)
4. دیگ بخار گازی یا گازوئیلی
5. دیگ بخار برقی
6. دیگ بخار ایستاده یا افقی

 

دیگ بخار فایر تیوب(FIRE TUBE):

دیگ های بخار فایر تیوب پر کاربردترین نوع دیگ های بخار در ایران می باشند. در این دیگ ها شعله حاصل از مشعل در داخل لوله بوده و آب و بخار آن در اطراف این لوله ها در مخزن اصلی دیگ می باشد. حجم آب در داخل بویلر بخار در حدود 3/4 دیگ میباشد ، افزایش یا کاهش این مقدار که معمولا توسط شرکت سازنده تعیین می شود بازدهی و توان تولید بخار در دیگ را تغییر میدهد. این نوع از دیگ های بخار قادر به تولید بخار مرطوب با فشار کمتر و با کیفیت پایین تر از دیگ های واتر تیوب می باشند. ولی با نصب تجهیزات جانبی می توان این نواقض را تا اندازه ی زیادی کاهش داد.

دیگ بخار لنکاشیر

دیگ لنکاشیر دارای دو مخزن بزرگ دارای آتش می باشد. محدوده فشار دیگ بخار حدود ۷/۰ مگاپاسکال تا ۲ مگاپاسکال و کارایی آن  ۶۵ تا ۷۰ درصد است. سوخت در این نوع دیگ بخار به گریت اضافه می شود که گازها را گرم می کند.

گازهای داغ وارد قسمت جلویی دیگ بخار میشوند و دیگ بخار را از پشت احاطه میکند و سپس وارد دودکش پایین میشوند و شروع به حرکت کردن در قسمت های جلویی دیگ بخار میشوند. در قسمت جلو گازهای داغ، دودکش پایین را ترک می کنند و در سمت چپ قرار می گیرند و سپس به سمت پشت دیگ حرکت می کنند و به خروجی اصلی می روند.۸۵٪ گرما زمانی که گازهای داغ درون لوله آتش قرار می گیرند، در حالی که ۱۵٪ در آنها در پایین و سمت دود می باشند انتقال می یابد.

 

دیگ بخار واترتیوب (WATER TUBE)

در دیگ‌ های بخار واتر تیوب ، آب و بخار در داخل لوله‌ها بوده و شعله حاصل از کار مشعل در اطراف آن‌ها شکل می‌گیرد. این نوع از دیگ های بخار توان تولید بخار با فشار بالا و همچنین بخار سوپرهیت را دارا می باشند. این نوع بویلر ‌بخار بیشتر کاربرد صنعتی دارد و در تهویه مطبوع و مصارف عمومی کاربردی ندارد. دیگ های بخار واترتیوب بیشتر در ظرفیت‌های بالا کاربرد دارند.

دیگ بخار گازی یا گازوئیلی

بویلرهای گازی از گاز به عنوان منبع اصلی انرژی استفاده می کنند.همچنین در صنایع زیادی به منظور تولید بخار با دمای بالا یا آب داغ مورد استفاده قرار می گیرد.یکی از نکات مهم در صنایعی که از بویلر استفاده می کنند مقدار مصرف سوخت این دستگاه می باشد که بویلرهای گازی مصرف سوخت به صرفه ای را دارند.

میزان مصرف اکسیژن بویلر نیز یکی از نکات مهم در ارزیابی کلی کیفیت آن می باشد. از  سوی دیگر یکی از استانداردهایی می باشد که کاربران هنگام خرید آن را بررسی و مورد توجه قرار می دهند.

دیگ بخار برقی

بویلر صنعتی برقی یا دیگ بخار برقی با تبدیل نمودن انرژی الکتریکی به انرژی حرارتی طی مراحلی بخار تولید می نماید.این مدل از دیگ ها دارای مزایایی می باشند از جمله اینکه دیگر نباید نگران آلودگی حاصل از کارکرد دیگ بخار باشیم زیرا سوخت آن از طریق انرژی الکتریکی تامین می شود بنابراین هیچ گونه گازی تولید نخواهد شد در نتیجه نیازی به دودکش نمی باشد .این نوع از دیگ بخار نیازی به فضای زیاد ندارد و به راحتی در مکانی مثل یک اتاق بسته نیز قابل استقرار ، نصب و راه اندازی می باشد.

دیگ های بخار برقی عمدتا" در صنایع دارویی،شیمیایی،آرایشی و غذایی برای گرم کردن انواع مایعات و استریل نمودن تجهیزات مورد استفاده قرار می گیرد.

بویلر های الکتریکی در ظرفیت و راندمان های مختلفی تولید می شوند که بسته به نیاز هر شخص میتوان ظرفیت آن را افزایش و یا کاهش داد. همچنین این نوع دیگ ها دارای راندمان و ظرفبت های حرارتی متخلف می باشند. که بسته به نیاز هر صنعت میتوان آن را تغییر داد.

 

دیگ بخار ایستاده یا افقی

دیگ بخار ایستاده

طرز کار این دیگ به این صورت می باشد که مشعلی که در پایین دیگ قرار دارد آتش را وارد کوره دیگ می کند و از طرفی آب وارد شده به دیگ بین دو جدار حرارت کوره و دود حاصل از آن را گرفته،گرم شده و تبدیل به بخار می گردد.بر روی دیگ بخار ایستاده پمپ برای ورود آب به دیگ،فشارسنج،ترموکوبل،آب نما برای نمایش سطح آب و تابلو برق و ... وجود دارد تا این دیگ عملکرد مطلوبی داشته باشد.

کاربرد دیگ بخار ایستاده

از مهمترین کاربردهای این بویلر بخار برای استفاده در حجم بخار پایین مثل تولید قطعات بتنی کوچک،تولید قارچ،تولید بخار در اتاق سونا،صنایع غذایی کوچک،آشپزخانه های صنعتی کوچک و ....می باشد.

 

دیگ بخار افقی

این دیگ برای تولید بخار در ظرفیت های بالا مورد  استفاده قرار می گیرد.صنایع پتروشیمی و شیمیایی،ساخت بتن،صنایع چرم و آشپزخانه صنعتی،تولید لوازم آرایشی و بهداشتی و ...از جمله مواردی است که در آن ها از دیگ بخار استفاده می شود.

همچنین در صنعت نساجی،سالن های ورزشی،بیمارستانها،هتل ها،گل خانه ها و ....نیز به عنوان تجهیزات مهم مورد استفاده می باشد.

 

اجزای دیگ بخار

دیگ های بخار بر اساس مدل و نوع آنها دارای تجهیزات و اجزای مختلفی می باشند ، اما به عنوان مثال دیگ های بخار فایرتیوپ که کاربرد بسیار گسترده ای در صنایع دارند دارای اجزای زیر می باشند :

1. بدنه یا مخزن اصلی

2. کنترل فشار

3. مانومتر

4. تابلو کنترل

5. شیر اطمینان

6. دودکش

7. کنترل کننده سطح یک

8. کنترل کننده سطح دو

9. شیر قطع و وصل

10. پمپ تغذیه

11. مشعل

12. شاسی اصلی

 

قیمت دیگ بخار

قیمت دیگ بخار بر اساس پارامترهای مختلف از جمله نوع آن که بسته به نیاز مصرف کننده می باشد تعیین می شود.

برندهای دیگ بخار

سازنده های زیادی در ایران اقدام به تولید بویلر بخار کرده اند که بر اساس کیفیت ، اعتبار و مواردی دیگر این دستگاه را با قیمت های متفاوتی به بازار عرضه می کنند. از جمله برندهای مطرح در تولید دیگ بخار می توان به ماشین سازی اراک ، کارنو ، گرما گستر ،بخار گستر ، حرارت گستر ، پاکمن ، دابو صنعت ، آب بند و آذر دماگستر اشاره نمود.

جهت کسب اطلاعات بیشتر و مشاهده قیمت دیگ بخار به سایت بامین تهویه مراجعه فرمایید.

http://www.bamintahvie.com/category/heating/دیگ-بخار